Μπροστά στο ελληνικό Holodomor

 

Στην ιστορία του «εφαρμοσμένου σοσιαλισμού» τον 20ό αιώνα στη Σοβιετική Ένωση και την Κίνα υπάρχουν δύο εξαιρετικά μελανές σελίδες: πρόκειται για τη σιτοδεία και τον θάνατο εκατομμυρίων πολιτών από ασιτία. Στη μεν Σοβιετική Ένωση την περίοδο 1928-1933, με τη λεγόμενη «κολεκτιβοποίηση», στη δε Κίνα την περίοδο 1958-1962, με το εγχείρημα του «Μεγάλου Άλματος προς τα εμπρός».

 Το κύριο χαρακτηριστικό από οικονομική άποψη και των δύο περιπτώσεων, το οποίο εξηγεί και την απώλεια δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπινων ζωών, ήταν η προσπάθεια να μειωθεί, με αυταρχικό και απότομο τρόπο, η κατανάλωση των πολιτών (που την αποτελούσαν -λόγω φτώχειας- κυρίως τρόφιμα) για να διοχετευθούν αυτά που θα εξοικονομούνταν σε επενδύσεις με σκοπό τη δημιουργία βαριάς βιομηχανίας. 
Σε όρους Εθνικών Λογαριασμών, αυτό που συνέβη ήταν μία απότομη μείωση της κατανάλωσης, ως ποσοστού του ΑΕΠ, και μία αντίστοιχη αύξηση της αποταμίευσης, που έγινε στη συνέχεια επένδυση.
Θα αναρωτηθεί κανείς: τι σχέση μπορεί να έχουν αυτά με την ελληνική οικονομία, σήμερα; Δυστυχώς έχουν μεγάλη σχέση κατά τούτο: Η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει ένα αντίστοιχο πρόβλημα με εκείνο της Σοβιετικής Ένωσης της δεκαετίας του 1920 και της Κίνας του 1950: έχει πάρα πολύ υψηλή κατανάλωση και πάρα πολύ χαμηλή αποταμίευση και, ως αποτέλεσμα, δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει τις επενδύσεις που είναι απαραίτητες για να βγει από την κρίση. Η μόνη διαφορά είναι ότι στην περίπτωσή μας δεν υπάρχει (ευτυχώς) ο δικτάτορας ο οποίος θα επέβαλε τη βίαιη μείωση της κατανάλωσης και την αύξηση της αποταμίευσης, με την παράλληλη διοχέτευσή της στις επενδύσεις που θα θεωρούσε επιθυμητές. Αυτό, όμως, δεν καταργεί το πρόβλημα. Αντίθετα μάλιστα, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η ελληνική κοινωνία δείχνει ότι δεν έχει διάθεση να το αντιληφθεί, μάλλον το καθιστά δυσκολότερο ως προς την επίλυσή του.