Γιατί οι ΗΠΑ δεν διαγράφουν τα δανεικά τους προς την Ελλάδα;

Του Βασίλη Γεώργα

Το μήνυμα του απερχόμενου προέδρου των ΗΠΑ προς την ευρωπαϊκή κοινότητα για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους είναι πολύ σημαντικό, αλλά είναι απολύτως δωρεάν. Τα λόγια δεν κοστίζουν τίποτα και ως εκ τούτου ας μην βαυκαλιζόμαστε ότι η αμερικάνικη παρέμβαση μπορεί να αλλάξει τα πράγματα.

Θα είχε, όμως, άλλη δυναμική αν, ας πούμε, ο Barack Obama έπαιρνε έστω και τώρα στη δύση της προεδρίας του, μια γενναία πρωτοβουλία να αναγγείλει με φόντο την Ακρόπολη, ότι ξεκινά εκστρατεία πειθούς του αμερικάνικου Κογκρέσου και του ΔΝΤ για τη διαγραφή του χρέους που έχει η Ελλάδα απέναντι στους Αμερικανούς.

Έτσι μάλιστα. Ακόμη κι αν αυτό δεν συνέβαινε ποτέ, το μήνυμα ότι η Ελλάδα χρειάζεται ανοικοδόμηση, θα αποκτούσε άλλη βαρύτητα και θα ακουγόταν στα πέρατα της Γης πριν το αεροπλάνο του προσγειωθεί στη Γερμανία, όπου θα συναντήσει σήμερα την Καγκελάριο Merkel και τους ηγέτες της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Βρετανίας.

Με μια τέτοια πρωτοβουλία οι Αμερικάνοι σύμμαχοί μας, θα έφερναν σε πολύ δύσκολη θέση τον «σκληρό» Schaeuble και το ιερατείο των Βρυξελλών που επιμένουν ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος των 320 δισ. ευρώ είναι βιώσιμο και πως δεν θέλει πολλά- πολλά για να αρχίσει να αρχίσει να ξεπληρώνεται ομαλά…

Κυρίως, όμως, θα έστελναν το μήνυμα ότι συνοδεύουν τα λόγια τους με πράξεις.

Εκείνοι είναι που για λόγους οικονομικής και γεωπολιτικής σταθερότητας επιθυμούν - ίσως και περισσότερο από τους ευρωπαίους εταίρους- τη σταθεροποίηση της Ελλάδας. Εκείνοι είναι που παροτρύνουν την Ευρώπη να διευθετήσει με τον πιο αποδοτικό τρόπο το ελληνικό χρέος. Ε λοιπόν, τι πιο ουσιαστικό θα μπορούσε να συμβεί από το να έκαναν οι ΗΠΑ το πρώτο μεγάλο βήμα και να έβαζαν το χέρι στην τσέπη, όχι μόνο για να παράσχουν νέα δάνεια με ένα τέταρτο μνημόνιο όπως θα γίνει τώρα με την επιστροφή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, αλλά για να σβήσουν τα παλιά χρέη.

Θα έδιναν έτσι ουσιαστικό νόημα στα εύηχα λόγια υποστήριξης προς την Ελλάδα, και θα σηματοδοτούσαν με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο την ανάγκη να περιοριστεί η λιτότητα στη χώρα ως τη δική τους εθνική συμβολή στην ανασυγκρότηση της οικονομίας.

Αντικειμενικά, μια διαγραφή του ελληνικού χρέους δεν θα κόστιζε πολλά λεφτά στην τεράστια οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών με το ΑΕΠ των 16,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Οι ΗΠΑ δεν έχουν χορηγήσει απευθείας δάνεια στην Ελλάδα. Είναι, όμως, ο μεγαλύτερος αυτόνομος χρηματοδότης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, με μερίδιο 17,36% στον προϋπολογισμό του. Για την ακρίβεια διαθέτουν τραβηκτικά δικαιώματα-SDR’s, αξίας 116 δισ. δολαρίων σε σύνολο 668 δισ. δολαρίων. Αν υποθέσουμε πως η Ελλάδα χρωστά στο ΔΝΤ περί τα 14 δισ. ευρώ, από αυτά τα 2,4 δισ. ευρώ είναι το έμμεσο χρέος μας προς τους Αμερικάνους φορολογούμενους.

Προφανώς και το «κούρεμα» αυτού του μικρού που δεν αντιστοιχεί ούτε στο 1% του ελληνικού δημόσιου χρέους, δεν θα επέφερε κανένα ουσιαστικό ποσοτικό αποτέλεσμα στην προσπάθεια μείωσής του.

Μια πρωτοβουλία, όμως, για τη διαγραφή του από τους Αμερικανούς, θα ήταν ό,τι πιο ανατρεπτικό έχει γίνει μέχρι σήμερα και ένας συμβολισμός με τεράστια σημασία και παγκόσμιο βεληνεκές.

Μα φυσικά, θα πει κανείς, το χρέος του ΔΝΤ δεν διαγράφεται. Αυτό είναι σκαλισμένο με μεγάλα γράμματα στις μαρμάρινες πλάκες του καταστατικού του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, και δεν αλλάζει. Ας πούμε πως έτσι είναι.

Υπάρχουν, όμως, τρόποι αν θες να φτάσεις σε ένα αποτέλεσμα αρκεί να έχεις την πολιτική βούληση. Θα μπορούσαν, λ.χ., οι ΗΠΑ να ζητήσουν από το ΔΝΤ να διαγράψει τα δικά τους 2,4 δισ. ευρώ, και την επόμενη μέρα ο υπουργός Οικονομικών Jack Lew να πατήσει το κουμπί και να πιστώσει εκ νέου αυτά τα λεφτά από τον αμερικάνικο προϋπολογισμό στον λογαριασμό του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ώστε να μην προκύψει «έλλειμμα».

Ακόμη καλύτερα, θα μπορούσαν οι ΗΠΑ να δρομολογήσουν ένα μικρό «Σχέδιο Obama» για την χώρα μας, και ο Αμερικάνος πρόεδρος να εξαγγείλει ότι αναλαμβάνει πρωτοβουλία μέχρι το τέλος της θητείας του να δρομολογήσει μέσω αμερικάνικων πολυεθνικών, ισόποσες επενδύσεις στην πραγματική οικονομία της Ελλάδας.

Θα ήταν ένα εξίσου ισχυρό μήνυμα προς τους Ευρωπαίους πιστωτές οι οποίοι επιμένουν εμφατικά ότι η Ελλάδα δεν έχει πρόβλημα χρέους, αλλά πάσχει από έλλειμμα επενδύσεων.

Τίποτα από τα παραπάνω δεν ακούσαμε από τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αντί αυτών, τον ακούσαμε να επαναλαμβάνει την τετριμμένη, ανώδυνη αλλά πάντα χρήσιμη, παρότρυνση των ΗΠΑ προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για αναδιάρθρωση των δικών τους απαιτήσεων προς την Ελλάδα, που είναι άλλωστε και οι μεγαλύτερες.

Τον ακούσαμε με λίγα λόγια να μεταφέρει το μήνυμα του επερχόμενου νέου προέδρου των ΗΠΑ, Donald Trump, ότι το πρόβλημα του ελληνικού χρέους θα πρέπει να το λύσει η Ευρώπη και κανένας άλλος.