Αυτό είναι το σχέδιο του Πενταγώνου για τις «τυφλές ζώνες» στο Αιγαίο

 

Ο κίνδυνος κατάληψης νησίδας του Αιγαίου από Τούρκους κομάντος χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από τα ελληνικά ραντάρ και η δημιουργία τετελεσμένων που θα έσυραν την Ελλάδα ταπεινωμένη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι ο μεγάλος πονοκέφαλος της κυβέρνησης. 

Το γεγονός αυτό επί της ουσίας ανάγκασε τους υπουργούς Εξωτερικών και Αμυνας να προβούν σε «πολεμικά ανακοινωθέντα» προειδοποιώντας την Τουρκία αλλά και τη διεθνή κοινότητα για ισχυρό ανταποδοτικό χτύπημα από την Ελλάδα.

Oφείλουμε να παραδεχθούμε ότι είναι πρακτικά αδύνατη η στρατιωτική επάνδρωση των 25 νησιών και των 127 νησίδων και βραχονησίδων του Αιγαίου την ελληνικότητα των οποίων αμφισβητεί ευθέως η Τουρκία από το 1996. Επίσης, λόγω της μορφολογίας των «γκρίζων» -για την Τουρκία- νησιωτικών συμπλεγμάτων του Ανατολικού Αιγαίου και παρά τις βελτιώσεις που έχουν γίνει από την Ελλάδα στον εναέριο, θαλάσσιο και επίγειο έλεγχο της περιοχής κυρίως με ραντάρ και αλλά μέσα, δυστυχώς εξακολουθούν να υπάρχουν «νεκρά» σημεία στα οποία θα μπορούσαν οι τουρκικές Ειδικές Δυνάμεις να ενεργήσουν ανορθόδοξα χωρίς να γίνουν αντιληπτές! Τα τέσσερα επίφοβα νησιωτικά συμπλέγματα είναι αυτά της Μεγίστης, των Φούρνων Ικαρίας, των Οινουσσών και των Ιμίων.

Το ενδεχόμενο κατάληψης ελληνικής νησίδας από Τούρκους κομάντος δημιουργεί το ερώτημα πώς θα πρέπει να αντιδράσει η Ελλάδα σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο; Υποτονικά ή δυναμικά; Διπλωματικά ή στρατιωτικά; Διπλωματικά όπως έπραξε η κυβέρνηση Σημίτη κατά την κρίση του 1996 ή στρατιωτικά όπως εισηγούνταν ο ναύαρχος Λυμπέρης; Κατά τη δραματική συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ αμέσως μετά την επιβεβαίωση της παρουσίας Τούρκων στη νησίδα, κι ενώ είχε χαθεί το ελικόπτερο του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, ο Α/ΓΕΕΘΑ ναύαρχος Λυμπέρης εισηγήθηκε τρεις τρόπους επιχειρησιακής αντιμετώπισης προκειμένου να επιτευχθεί η ανακατάληψη του εθνικού εδάφους. Η πρώτη πρόταση αφορούσε τον άμεσο ναυτικό βομβαρδισμό της νησίδας, η δεύτερη προέβλεπε την προσβολή της από αέρος με το πρώτο φως και η τρίτη την ανάληψη επιχείρησης ανακατάληψης με καταδρομείς. Η κυβέρνηση Σημίτη χωρίς συζήτηση απέρριψε αμέσως τη στρατιωτική λύση και έριξε όλο το βάρος στις διαπραγματεύσεις σε διπλωματικό επίπεδο με τη διαμεσολάβηση των ΗΠΑ.

Ρεαλιστική απειλή
Στο μεταξύ, η Τουρκία την τελευταία εικοσαετία -κυρίως μετά την κρίση των Ιμίων- κατάφερε να καταστήσει ρεαλιστική απειλή το σενάριο κατάληψης μίας ή και περισσότερων κατοικημένων νησίδων του Ανατολικού Αιγαίου, έτσι ώστε να δημιουργηθούν τετελεσμένα γεγονότα. Ηδη από το σχέδιο Suga (στρατιωτική ενέργεια στο Αιγαίο, στο πλαίσιο του σχεδίου Balyoz), το 2004, προκύπτει ότι το ενδεχόμενο αυτό απασχολεί τους Τούρκους σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο.

Η γενική ιδέα του τουρκικού σχεδίου είναι η κατάληψη μίας ή περισσοτέρων νησίδων μέσα σε μία νύχτα ακόμη και με υφαρπαγή της φρουράς, χωρίς σημαντική στρατιωτική σύγκρουση! Την τελευταία εικοσαετία οι τουρκικές Ειδικές Δυνάμεις ασκούνται στην κατάληψη ελληνικών νησίδων στις οποίες είτε υπάρχει είτε όχι στρατιωτική φρουρά.

Τα τέσσερα νησιωτικά συμπλέγματα στα οποία θα μπορούσαν να κάνουν αποβατική ενέργεια οι Τούρκοι λόγω ανεπαρκούς ελέγχου είναι αυτά της Μεγίστης, των Φούρνων Ικαρίας, των Οινουσσών και των Ιμίων.

Στόχος η μυστική απόβαση επί ελληνικών εδαφών ώστε να πιαστούν στον ύπνο οι Ελληνες στρατιώτες, να τους αιχμαλωτίσουν και εν συνεχεία να τους περιφέρουν ως «τρόπαιο» στον τοπικό πληθυσμό και στη διεθνή κοινότητα ως τετελεσμένο γεγονός! Ενα άλλο εφιαλτικό σενάριο εθνικού εξευτελισμού θα μπορούσε να είναι η απόβαση Τούρκων κομάντος σε ελληνική βραχονησίδα που δεν διαθέτει ούτε φρουρά ούτε κάλυψη από τα ελληνικά ραντάρ. Οι Τούρκοι κομάντος θα μπορούσαν να παραμείνουν απαρατήρητοι για εικοσιτετράωρα επί της ελληνικής βραχονησίδας αναπτύσσοντας ανορθόδοξη δράση, π.χ. διάνοιξη λαγουμιών και τοποθέτηση βαρέος φορητού οπλισμού! Εν συνεχεία, όταν η Τουρκία το κρίνει σκόπιμο, να δημοσιοποιήσει από μόνη της μέσω των social media τη συγκεκριμένη καταδρομική ενέργεια.

Με αυτόν τον τρόπο και υπό το βάρος του τετελεσμένου η Τουρκία θα επιδιώξει να σύρει την Ελλάδα είτε στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης για την αλλαγή του status quo στο Αιγαίο, είτε η Ελλάδα να αναγκαστεί να κηρύξει έναν γενικευμένο πόλεμο - με δική της «πρωτοβουλία» και «υπαιτιότητα». Ωστόσο, η τουρκική ηγεσία μέχρι πρότινος θεωρούσε ότι η ελληνική πλευρά δεν έχει το θάρρος να κάνει γενικευμένο πόλεμο και θα αποτραπεί από τρίτους.

Μονόδρομος η διπλωματική λύση
Η Αγκυρα, με βάση τις επίσημες δηλώσεις και τις εκφρασμένες προθέσεις του συνόλου σχεδόν του πολιτικού προσωπικού της Ελλάδας κατά την τελευταία εικοσαετία, συνέκλινε στην εκτίμηση ότι για την Αθήνα -και ιδίως μετά την κρίση της τελευταίας επταετίας- η «διπλωματική λύση» αποτελεί μονόδρομο για την επίλυση των όποιων ελληνοτουρκικών εκκρεμοτήτων στο Αιγαίο.

Μέχρι την άνοιξη του 2016 και πριν από το αποτυχημένο πραξικόπημα του περασμένου Ιουλίου η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της Τουρκίας θεωρούσε «ευκαιρία» την αλλαγή του status quo στο Αιγαίο με την άσκηση της «διπλωματίας των κανονιοφόρων», γι' αυτό και πύκνωσαν τις προκλήσεις με υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά στα συμπλέγματα Οινουσσών, Φούρνων Ικαρίας και Ιμιων, καθώς και με παραβιάσεις των χωρικών υδάτων. Ωστόσο στην πορεία η ζωή τα έφερε διαφορετικά για την τουρκική ηγεσία.

Η αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος επέφερε ισχυρό πλήγμα στις τουρκικές Ενοπλες Δυνάμεις με αποτέλεσμα σήμερα να αμφισβητείται ευθέως ο βαθμός αποτελεσματικότητάς τους. Οι πιο μάχιμοι πιλότοι μαχητικών και τα κομάντος έχουν απομακρυνθεί από την ενεργό δράση και διώκονται από το καθεστώς Ερντογάν. Επομένως, με ποιους θα διεξάγουν επιχειρήσεις στο Αιγαίο; Με τους β' και γ/ αναπληρωματικούς;

Επίσης ο αρχικός σχεδιασμός της τουρκικής ηγεσίας -απρόσμενα γι' αυτούς- συνάντησε τη σθεναρή αντίσταση της αριστερής και αντιμιλιταριστικής ελληνικής κυβέρνησης! Στην Αγκυρα τα είχαν υπολογίσει διαφορετικά. Δεν περίμεναν τη δυναμική αντίδραση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σε καθημερινή και μόνιμη βάση! Δεν είχαν αξιολογήσει ότι στην κυβέρνηση Τσίπρα θα συγκλίνουν η Πατριωτική Αριστερά που εκφράζει ο υπουργός Εξωτερικών με την Πατριωτική Δεξιά του υπουργού Αμυνας!

Πλέον η Τουρκία γνωρίζει καλά ότι οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις προετοιμάζονται για δυναμική αντίδραση σε περίπτωση που αποφασίσει να πατήσει την «κόκκινη γραμμή» στο Αιγαίο. Στο πλαίσιο αυτό προετοιμάζονται τα στελέχη πρώτης γραμμής, οι κληρωτοί, αλλά και ο τοπικός πληθυσμός της παραμεθορίου. Ως αντιστάθμισμα στα «νεκρά» σημεία του Αιγαίου που μπορεί να περάσουν απαρατήρητοι Τούρκοι κομάντος και να κάνουν αποβατική ενέργεια, οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις έχουν καταστρώσει συγκεκριμένο σχέδιο ευέλικτης ανταπόδοσης. Για τον λόγο αυτό έχουν ενισχυθεί με επιπρόσθετες Ειδικές Δυνάμεις τα στρατιωτικά φυλάκια που βρίσκονται στα τέσσερα επίφοβα νησιωτικά συμπλέγματα της Μεγίστης, των Φούρνων Ικαρίας, των Οινουσσών και των Ιμίων.

• Στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Φούρνων Ικαρίας υπάρχουν δεκαεπτά ευαίσθητοι στόχοι: Θύμαινα και Θυμαινάκι, Ξέρα, Κατεργάρικα, Λιμενόπετρα, Αλαφονήσι, Κισιρία, Κουρνιαχτή, Στρογγυλό, Πλάκα, Πλακάκι, Πρασονήσι, Μακρονήσι, Μεγάλος και Μικρός Ανθρωποφάς, Μικρός και Μεγάλος Αγιος Μηνάς.

• Στο νησιωτικό σύμπλεγμα Μεγίστης, όπου εδρεύει το φυλάκιο, οι κομάντος έχουν την έγνοια τους και στις υπόλοιπες νησίδες της περιοχής, όπως για παράδειγμα το «ψωμί» που βρίσκεται μέσα στο ρουθούνι του Καστελόριζου.

• Στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Ιμίων στρατιωτική επάνδρωση μπορεί να υπάρχει στην Καλόλιμνο, όχι όμως και στη μικρή και μεγάλη Ιμια, αλλά ούτε και στην Πίττα, μια βραχονησίδα που βρίσκεται 9 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Καλύμνου και μόλις 2 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Καλολίμνου.

• Και στο νησιωτικό σύμπλεγμα Οινουσσών γίνονται αντίστοιχες ενέργειες.

Βέβαια, οι σχεδιαστές των σκληρών και ακραίων επιχειρησιακών σεναρίων δεν παραγνωρίζουν ότι σε ενδεχόμενη ελληνοτουρκική σύγκρουση εάν ακολουθηθεί η τακτική του «γενικευμένου πολέμου» οι δυσκολίες και οι αδυναμίες αναμένεται να είναι μεγάλες και για τα δύο μέρη. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την ελληνική πλευρά η βασική δυσκολία είναι κατά βάσιν πολιτική, καθώς τόσο η κυβέρνηση όσο και η ελληνική κοινωνία θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο να απορροφήσουν το πλήγμα μιας πρώτης τοπικής τουρκικής επιτυχίας (π.χ. κατάληψη ελληνικής νησίδας), να διατηρήσει την ψυχραιμία της για κάποιες ώρες κι εν συνεχεία να αντεπιτεθεί σε εντελώς διαφορετικό σημείο επιφέροντας καίριο πλήγμα στον εισβολέα...

Στη λίστα από το 1996
Στη λίστα EGAYDAAK του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών συγκαταλέγονται 25 νησιά και 127 νησίδες και βραχονησίδες του Αιγαίου που χαρακτηρίζονται «αμφισβητούμενες περιοχές». Συνολικά στο στόχαστρο της Αγκυρας έχουν μπει 152 ελληνικά νησιά από τη Ζουράφα, ανατολικά της Σαμοθράκης, έως τη Γαύδο στο Λιβυκό Πέλαγος! EGAYDAAK είναι το αρκτικόλεξο της φράσης Egemenligi Anlasmalarla Yunanistan’a Devredilmemis Ada Adacιkve Kayalιklar», δηλαδή «νησιά, νησίδες και βραχονησίδες των οποίων η κυριότητα δεν παραχωρήθηκε στην Ελλάδα» με διεθνείς συμφωνίες και συνθήκες, όπως ισχυρίζονται οι Τούρκοι. Η μακροσκελής λίστα EGAYDAAK συντάχθηκε το 1996, χρονιά που επίσημα η Τουρκία, στο πλαίσιο αναθεωρητισμού στο Αιγαίο, έθεσε για πρώτη φορά επίσημα ζήτημα «γκρίζων ζωνών», προκαλώντας θερμό επεισόδιο στις βραχονησίδες Ιμια ανατολικά της Καλύμνου.

Τα νησιά, οι νησίδες και οι βραχονησίδες που περιέχονται στην «γκρίζα» τουρκική λίστα είναι: Φούρνοι, Θύμαινα, Οινούσσες (Βόρειο Αιγαίο), Αγαθονήσι, Αρκιοί, Φαρμακονήσι, Καλόλιμνος, Πλάτη, Γυαλί, Κίναρος, Σύρνα (Νότιο Αιγαίο), Διονυσάδες, Δία, Κουφονήσι, Γαϊδουρονήσι, Γαύδος (Κρητικό Πέλαγος), Ζουράφα, Αντίψαρα (Βόρειο Αιγαίο), Καλόγερος (Κεντρικό Αιγαίο), Λέβιθα, Γλάρος, Περγούσα, Κανδελιούσα, Μικρός και Μεγάλος Αδελφός, Μικρό και Μεγάλο Σοφράνο (Νότιο Αιγαίο).

Δεν είναι τυχαίο ότι η Τουρκία στη λίστα των υπό αμφισβήτηση νησιών για το καθεστώς αυτών των ελληνικών νησιών περιλαμβάνει και τα «στρατηγικά κλειδιά» του Αιγαίου, τη Ζουράφα στο Θρακικό Πέλαγος ανατολικά της Σαμοθράκης στην «μπούκα» των Στενών και τους Καλόγερους βορειοανατολικά της Ανδρου, στην καρδιά του Αιγαίου, στην «μπούκα» της Αττικής! Νήσοι με τεράστια εθνική σημασία, αντιστρόφως ανάλογη με το μέγεθός τους! Στην επίμαχη «γκρίζα» τουρκική λίστα τα μεγαλύτερα από τα 152 κατοικημένα νησιά είναι οι Οινούσσες, οι Φούρνοι, η Θύμαινα, το Αγαθονήσι, οι Αρκιοί, η Γαύδος.