Ασιατική Μεσόγειος, Μεσογειακή Ασία, υδρίτες …η Ιστορία σαν φάρσα;

 

Εβδομήντα δύο (72) χρόνια μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η παγκόσμια κοινότητα βρίσκεται ακόμη μία φορά στη δίνη μίας αυξανόμενης αναταραχής. Μία αναταραχή η οποία σχετίζεται αδιαμφισβήτητα με τη διεκδίκηση των παγκόσμιων πλουτοπαραγωγικών πόρων, κυρίως δε, των ορυκτών πόρων.

Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος Διδάκτωρ Πολυτεχνείου Κρήτης Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων

Η κάτωθι, ενδεικτική και μη αποκλειστική/μη εξαντλητική, λίστα παραγόντων κρίνεται σημαντική στη συνδιαμόρφωση της υφιστάμενης αυξανόμενης παγκόσμιας αναταραχής:

>Η παγκόσμια δημογραφική έκρηξη. Σήμερα ο ανθρώπινος πληθυσμός της Γης ανέρχεται περίπου στα 7,4 δις κατοίκους. Το 2050 θα ανέρχεται περίπου στα 10,5 δις.

>Η αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ. Το 2050 το παγκόσμιο ΑΕΠ θα αυξάνεται με μέσο ετήσιο ρυθμό 3% περίπου. Για παράδειγμα, σύμφωνα με κάποιες μελέτες ενώ σήμερα το συνολικό ΑΕΠ της Αφρικής εκτιμάται περίπου στα 3 τρις. δολάρια, το 2050 αναμένεται να εκτοξευθεί στα 29 τρις. δολάρια. Το κατά κεφαλήν εισόδημα ορισμένων Αφρικανικών χωρών εκτιμάται ότι το 2050 θα πλησιάζει το αντίστοιχο της Γερμανίας.

>Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας. Αποθέματα ορυκτών πόρων τα οποία μέχρι και πριν ακόμη από δέκα χρόνια τα οποία θεωρούνταν μη αξιοποιήσιμα λόγω μη ύπαρξης ικανής τεχνολογίας σήμερα κρίνονται αξιοποιήσιμα.

Για παράδειγμα τα τελευταία 10 χρόνια η ογκομετρική δυνατότητα τεχνητής αποθήκευσης/επεξεργασίας πληροφοριών του ανθρώπινου είδους, του HOMO SAPIENS, αυξήθηκε περίπου κατά 128 φορές. (128 GB = 131.073 MB). Προς διευκόλυνσή των αναγνωστών παρατίθεται η σχέση μεταξύ των bits/GBs:

8 bits = 1 byte
1024 bytes = 1 KB
1024 KB = 1 MB
1024 MB = 1GB

Αυτό ίσως αποτελεί ένα ενδεικτικό μέτρο της ραγδαίας ανάπτυξης τεχνικών εξόρυξης ορυκτών πόρων τα τελευταία 10 χρόνια…

>Το γεγονός ότι μεγάλα αποθέματα κρίσιμων ορυκτών πόρων (υδρογονανάνθρακες, σπάνιες γαίες, κοβάλτιο, μαγγάνιο, λίθιο κ.λπ.) βρίσκονται είτε σε περιοχές οι οποίες ελέγχονται από δικτατορικά καθεστώτα είτε σε περιοχές αμφισβητούμενες (disputed).

>Διάφοροι οικονομικοί παράγοντες σχετικοί με το μείγμα marketing και προσφοράς / ζήτησης.

Το 2016 είχαμε προϊδεάσει τους αναγνώστες για την πιθανότητα προσομοίωσης δύο γεωγραφικών περιοχών οι οποίες κρίνονται γεωπολιτικά όμοιες: τη Μεσόγειο και τη Σινική θάλασσα, [1]. Αυτή η ομοιότητα παρουσιάσθηκε πρόσφατα υπό μορφή επτά (7) μεταβλητών σε σημαντική ακαδημαϊκή ισραηλινή έκδοση με συμμετοχή του υπογράφοντα το παρόν άρθρο, [2].

Σήμερα, 72 χρόνια μετά τη λήξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, και 75 χρόνια μετά την επίσημη διακήρυξη ίδρυσης των Ηνωμένων Εθνών (1942), [3], διαπιστώνουμε πως ορισμένες ιστορικές καταστάσεις είμαστε -σχεδόν- καταδικασμένοι να τις ξαναζήσουμε.

Το 1942 λοιπόν πρωτοδημοσιεύθηκε ένα σημαντικό βιβλίο γεωπολιτικής από τον Nicholas J. Spykman, [4]. Στη σελίδα 132 του βιβλίου, [5], διαβάζουμε στο κεφάλαιο με τίτλο: «The Asiatic Mediterranean» τα εξής: “The Asiatic Mediterranean lies between Asia and Australia and between the Pacific and the Indian Ocean (…) The region is a tropical area, rich in minerals (…) The Archipelago contains important oil fields, coal and iron and a large potential water power, precious minerals and the largest tin deposits in the world…”

Σε απλά ελληνικά: «Η Ασιατική Μεσόγειος βρίσκεται μεταξύ Ασίας και Αυστραλίας και μεταξύ του Ειρηνικού και του Ινδικού Ωκεανοί (…) Η περιφέρεια είναι μια τροπική περιοχή, πλούσια σε ορυκτά (…) Το Αρχιπέλαγος περιέχει σημαντικά κοιτάσματα πετρελαίου, άνθρακα και σιδήρου και μεγάλη δυνητικά ισχύ σε όρους ύδατος [σ.σ. πόσιμου], πολύτιμα μέταλλα και τα μεγαλύτερα κοιτάσματα κασσίτερου στον κόσμο…»

Όπως αντιλαμβάνονται οι αναγνώστες στο βιβλίο του ο Spykman αναφερόταν στην περιοχή της Σινικής θάλασσας την οποία το 1942 (!) παρομοίασε ως την «Ασιατική Μεσόγειο»… Ακόμη και πρόσφατα όμως (Μάιος 2016) η ίδια περιοχή επανήλθε στο προσκήνιο με τον ίδιο ακριβώς χαρακτηρισμό («Ασιατική Μεσόγειος») λόγω της ανακάλυψης υδριτών, [6], [7], [8] σε αυτήν από την Κίνα και την Ιαπωνία.

Η συγκεκριμένη περιοχή (νησιά Spartlies, Woody και Paracel) αποτελεί το μήλον της έριδος μεταξύ της Κίνας, της Ιαπωνίας, των ΗΠΑ, των Φιλιππίνων κ.λπ. Στη συγκεκριμένη περιοχή η Κίνα κατηγορείται από τους υπόλοιπους εταίρους ότι προσπαθεί να αποκτήσει ρόλο ηγεμόνα, [9]. Δηλαδή ό,τι ακριβώς αναφέραμε στα άρθρα μας, [1] και [2].

Απλώς να τονίσουμε ότι υδρίτες υπάρχουν και στη Μεσόγειο και το ρόλο ηγεμόνα στη Μεσόγειο προσπαθεί να διαδραματίσει η Τουρκία μέσω της αναβίωσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας…

Θα επανέλθουμε στη συλλογιστική που πρώτοι έχουμε θέσει εδώ και καιρό: η Τουρκία συμπεριφέρεται στην Ανατολική Μεσόγειο όπως συμπεριφέρεται η Κίνα στη Σινική θάλασσα.

Εάν η συμπεριφορά της Κίνας στη Σινική θάλασσα θεωρείται ως καταδικαστέα από τα εμπλεκόμενα μέρη (stakeholders), τότε αυτομάτως θα πρέπει να θεωρηθεί καταδικαστέα και η στάση της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Πιο ξεκάθαρα δεν μπορεί να τεθεί το παίγνιο στη Μεσόγειο. Ας ελπίσουμε να το αντιληφθούν οι Έλληνες διπλωμάτες.